فرحة الغری (کتاب)

کتاب «فرحةالغرى فى تعیین قبر امیرالمؤمنین على بن ابى‌طالب(ع) فى النجف» اثر عبدالکریم بن احمد حلّى (م، ۶۹۳ ق) است. این کتاب همانگونه که از نامش پیداست درباره تثبیت مکان دفن امام على (علیه السلام) در نجف اشرف تألیف شده است. نام کتاب را «فرحة الغری بصرحة القری» نیز گفته‌اند.

انگیزه تألیف

مؤلف در مقدمه کوتاه و به عبارتى خطبه کتاب، انگیزه و علت تألیف این کتاب را بیان نکرده است ولى دو دلیل براى تألیف چنین کتابى مى‌توان بیان کرد: نخست آنکه فاصله دفن امام على (علیه السلام) در بیرون کوفه تا زمان آشکار شدنش که به یک قرن مى‌رسد سبب شده است ابن طاووس براى توضیح و توجیه این فاصله و استدلال بر آنکه قبر شریف در آنجاست، به این تألیف دست بزند. دلیل مهم‌تر و اصلى را بایستى شبهه و برخى گزارش‌هاى تاریخى نادر دانست که قبر آن حضرت را در جایى دیگر مى‌داند و بى‌تردید مؤلف با توجه به این شبهه دست به تدوین و جمع‌آورى روایات زده است.

محتوای کتاب

کتاب شامل دو مقدمه و پانزده فصل است. مقدمه اول در دلایل عقلى بر وجود مرقد امام على (علیه السلام) در نجف و مقدمه دوم در مورد علت مخفى شدن قبر آن حضرت است. مؤلف براى احادیث پیامبر و روایات هر یک از ائمه بابى مستقل قرار داده و در آن روایات دال بر وجود مرقد در نجف را نقل نموده است.

پس از آن در سه باب سخنان زید بن علی و هارون الرشید و منصور عباسى و عده‌اى از بنى هاشم و علما را در این موضوع آورده است. باب پانزدهم به معجزات و کرامات مرقد مطهر آن امام بزرگوار اختصاص دارد.

ابن طاووس تمام روایات را با ذکر سلسله سند آورده و طریق خودش را به راویان حدیث ذکر کرده است. این روایات در واقع گزارش‌هایى تاریخى است که نشان دهنده پیش‌گویى رسول خدا یا تأیید یا زیارت ائمه نسبت به مرقد امیرالمؤمنین در محل کنونى است که به «غُرى» نام بردار بوده است.

وضعیت کتاب

تلخیصى از این کتاب توسط علامه حلى (م، ۷۲۶ ق) با نام «الدلائل البرهانیة فی تصحیح الحضرة الغرویة» منتشر شده و تلخیص دیگرى با نام «حد الغری» وجود دارد. ترجمه فارسى «فرحة الغرى» نیز به قلم علامه مجلسى انجام و منتشر شده است.

در چاپ سال ۱۳۱۱ این کتاب، یک باب به عنوان نوادر معجزات به کتاب افزوده شده که متن آن را ملا باقر شوشترى از «خرائج» قطب راوندى آورده ولى در چاپ کنونى موجود نیست. در پایان آن هم رساله‌اى درباره دختران پیامبر (ص) آمده است.

منبع

ویکی نور

متن کتاب

فرحةالغرى فى تعیین قبر امیرالمؤمنین على بن ابى‌طالب(ع)